Ο εθνικός «εαυτός» και οι «άλλοι» Στα Μυστικά του Βάλτου της Πηνελόπης Δέλτα


Δημοσιεύω τη διπλωματική μου εργασία με τίτλο:

0 εθνικός "εαυτός" και οι "'άλλοι"  στα Μυστικά του Βάλτου της Πηνελόπης Δέλτα. 

Αυτό το κάνω κυρίως για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί μια ερευνητική εργασία που καταλήγει τεκμηριωμένα σε κάποια συμπεράσματα πρέπει να δημοσιοποιείται και να μη μένει αποθηκευμένη σε κάποιο σκληρό δίσκο. Έτσι γίνεται κτήμα της εκπαιδευτικής κοινότητας και αντικείμενο κριτικής. Και δεύτερον, γιατί η εργασία αυτή είναι πρωτότυπη και εφαρμόζοντας την επιστημονική μέθοδο της ανάλυσης περιεχομένου επιχειρεί μια "διαφορετική ανάγνωση" του λογοτεχνικού βιβλίου της Πηνελόπης Δέλτα.






Παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα από την εισαγωγή





  " Ένα κρίσιμο ερώτημα που προκύπτει στις μέρες μας,  μέσα σ’ ένα περιβάλλον παγκοσμιοποίησης, είναι πώς ορίζεται σήμερα η εθνική ταυτότητα. Με βάση ποια κριτήρια, πολιτισμικά ή πολιτικά, προσδιορίζεται. Οι έννοιες έθνος, κράτος, πατρίδα έχουν την ίδια ερμηνευτική σημασία σήμερα όπως και στις αρχές του 19ου αιώνα; Ή μήπως θα πρέπει να αναλυθούν και να ερμηνευθούν μέσα από μια νέα προσέγγιση που θα λαμβάνει υπόψη την εξέλιξη και τα νέα δεδομένα;

   Είναι φανερό, ότι στη δημιουργία και στην καλλιέργεια της εθνικής συνείδησης δεν συμβάλλει μόνο το κυρίαρχο εκπαιδευτικό σύστημα μέσω της επίσημης εκπαιδευτικής πολιτικής, αλλά και όλες οι μορφές της τέχνης και πολύ περισσότερο η λογοτεχνία.

   Αποκτά λοιπόν μια ιδιαίτερη αξία, να εξετάσουμε και να προσεγγίσουμε το παιδικό ιστορικό μυθιστόρημα Στα Μυστικά του Βάλτου της Πηνελόπης Δέλτα, με το οποίο «μεγάλωσαν» και «γαλουχήθηκαν» χιλιάδες ελληνόπουλα προηγούμενων γενεών  με τις έννοιες πατρίδα και έθνος. Να δούμε πως προσεγγίζονται οι γειτονικοί μας λαοί κυρίως οι Βούλγαροι και λιγότεροι οι Τούρκοι καθώς και το πώς παρουσιάζεται  γεωγραφικά και εθνικά ο χώρος της Μακεδονίας. Η Πηνελόπη Δέλτα εκδίδει Τα Μυστικά του Βάλτου το 1937 πολλά χρόνια μετά το τέλος του Μακεδονικού Αγώνα (1904 – 1908) με καθαρό σκοπό να αφηγηθεί το έπος  του Αγώνα στην λίμνη των Γιαννιτσών.

   Ερωτήματα όπως, πάνω σε ποιους άξονες κατασκευάζεται ο «εθνικός εαυτός», ποια χαρακτηριστικά του εθνικού εαυτού προβάλλονται και τονίζονται, πώς παρουσιάζονται οι «εθνικά άλλοι», ποια ιστορικά γεγονότα από το παρελθόν επιλέγονται για να δείξουν την «συνέχεια» του ελληνικού έθνους, προσπαθούν να απαντηθούν. Ειδικότερα, εξετάζεται το πώς παρουσιάζεται ο «εθνικός εαυτός» μέσα από τους πρωταγωνιστές και τους δευτεραγωνιστές του έργου. Ερευνώνται στοιχεία της δομής και του περιεχομένου που συνδέονται με το μοντέλο της εθνοκεντρικής αφήγησης και που ως τελικό σκοπό έχει να διαπαιδαγωγήσει τα παιδιά αλλά και τους ενήλικες για μια περίοδο της ελληνικής ιστορίας – τον Μακεδονικό Αγώνα - που απουσίαζε και εξακολουθεί ουσιαστικά να απουσιάζει από τα σχολικά βιβλία. 
          
   Στη μελέτη μας κυρίαρχο ρόλο  έχει ο τρόπος που παρουσιάζονται οι «εθνικοί άλλοι» και ειδικότερα οι Βούλγαροι, ποιες ιδέες περί εθνικής συνείδησης κυριαρχούν στο βιβλίο και θα προσπαθήσουμε να υποθέσουμε – ερμηνεύσουμε  κοινωνιολογικά τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τη συγκρότηση της εθνικής ταυτότητας – συνείδησης."


κλικ εδώ












2 σχόλια:

  1. Πολύ ενδιαφέρουσα εργασία! Καταπιάστηκες με ένα πολύπλευρο θέμα στο οποίο μπορούν να συνδυαστούν πολυδιάστατες απαντήσεις...ειδικά το "κεφάλαιο-Μακεδονικός Αγώνας" είναι τόσο "καυτό" ακόμα και σήμερα (για τους λόγους που όλοι μας γνωρίζουμε) και κατά την άποψή μου, γίνεται απλά μια μικρή αναφορά στα σχολικά βιβλία (συμπεριλαμβανόμενης και της δικής μας γενιάς) ακριβώς επειδή είναι ακόμα "τρέχον"...
    Τα Βαλκάνια πάντα αποτελούσαν (και ακόμα αποτελούν) "μήλο της Έριδος" για πολλούς, και, ας μη γελιόμαστε: πρόκειται για ένα "ενεργό ηφαίστειο" που ποτέ δεν ξέρεις πότε θα "εκραγεί"....οι "ανακατατάξεις" δεν έχουν τελειώσει ακόμα....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστώ Αμάντα! Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η κρυμμένη "ιδεολογία" πίσω από του ήρωες του βιβλίου και με ποια χαρακτηριστικά κτίζεται ο εθνικός "εαυτός". Συμφωνώ ότι καταπιάνεται με ένα καυτό θέμα που αναζωπυρώνεται ιδιαίτερα στις μέρες μας, όπου κυριαρχούν τα θέματα του ρατσισμού και της "καθαρότητας" των φυλών.

      Διαγραφή